Franse presidentsverkiezingen: zelfde affiche, andere context
De eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen werd een herhaling van de verkiezingen van 5 jaar geleden. De zittende president, Emmanuel Macron won de eerste ronde met 27,6% van de stemmen, gevolgd door de nationalistische Marine Le Pen die 23,4 % van de stemmen haalde. Beiden zullen op 24 april de tweede ronde uitvechten.
Peilingen
De tweede ronde wordt spannender dan 5 jaar geleden. Door toenemende zorgen over inflatie en hoge energieprijzen en dankzij een sterke verkiezingscampagne, steeg Marine Le Pen spectaculair in de peilingen. 4 weken geleden had Macron nog 18% voorsprong op Le Pen in de peilingen over de tweede ronde. De voorsprong slonk tot 4%. The Economist schat de kansen op een overwinning voor Le Pen nu op 24% (76% voor Macron). De stabiliteitsbonus die Macron genoot in de eerste weken na de start van de Russische invasie is sterk geslonken.
Een andere koers
Marine Le Pen heeft haar verkiezingsprogramma gematigd ten opzichte van vijf jaar geleden. Ze pleit niet meer voor een uittrede uit de eurozone en zou zelfs openstaan voor het aanvaarden van Oekraïense migranten. Toch zou een overwinning van Le Pen Frankrijk radicaal van koers doen veranderen. Le Pen wil niet alleen uit de NAVO. Ze wil bepaalde privébedrijven nationaliseren en de migratiestromen sterk aan banden leggen. Pensioenen moeten hoger en de pensioenleeftijd voor bepaalde categorieën werknemers moet dalen naar 60 jaar. Dat zou de arbeidsparticipatiegraad verder verlagen en vragen kunnen oproepen over de betaalbaarheid van de Franse overheidsschuld, die nu reeds 112% van het bbp bedraagt.
Europa
Een overwinning voor Le Pen zou ook voor spanningen zorgen binnen de Europese Unie. Door de historische banden van haar partij, Le Rassemblement National, met de Russische president Vladimir Poetin, is Marine Le Pen mogelijk minder geneigd om verdere sancties op te leggen aan het Russische regime. Een groot deel van haar programma staat ook haaks op de Europese akkoorden. Zo wil Marine Le Pen voorrang geven aan Frans recht over Europees recht, grenscontroles invoeren om fraude tegen te gaan, de toegang tot de Franse sociale zekerheid beperken voor Europese burgers en wil ze de jaarlijkse bijdrage aan de EU unilateraal verlagen met € 5 miljard.
Conclusie
Zoals 5 jaar geleden staat Frankrijk voor een verscheurende keuze. Een overwinning voor Le Pen zou een einde maken aan de binnenlandse economische hervormingen om de productiviteit en arbeidsparticipatie op te krikken en aan de Franse pro-Europese koers. Hoewel Macron nog steeds de grote favoriet is voor de eindwinst, is een overwinning voor Le Pen meer dan een staartrisico. Het zou niet de eerste zwarte zwaan van 2022 zijn.
Kiesintenties tweede ronde presidentsverkiezingen (in % van de stemmen)
