Is hernieuwbare energie x3 haalbaar?
Tijdens de klimaatconferentie COP28 eind 2023 tekenden 123 landen, waaronder de EU-landen, de Verenigde Staten en veel landen uit Latijns-Amerika en Afrika, een belofte om hun productiecapaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen naar 11.000 Gigawatt tegen 2030. De verdrievoudiging komt niet uit de lucht vallen maar is gebaseerd op een publicatie waarin het International Renewable Energy Agency (IRENA) een pad uitzet om de klimaatdoelstelling van 1,5°C te halen tegen 2050. Twee belangrijke energieverbruikers, China en India, tekenden de belofte niet. Dit wil evenwel niet zeggen dat zij hun steentje niet zullen bijdragen. Ook zonder belofte investeerden beide landen sterk in hernieuwbare energie de voorbije jaren. Voor China past deze ontwikkeling in haar vijfjarenplan voor hernieuwbare energie, dat in 2022 voorgesteld werd. Daarin engageerde het land zich onder meer om tegen 2025 33% van de opgewekte elektriciteit uit hernieuwbare bronnen te halen en om het hernieuwbare aandeel in haar totale energiemix op te krikken tot 20 procent.
Stand van zaken
De opwekkingscapaciteit van hernieuwbare energie is de voorbije jaren al stevig toegenomen. Volgens de meest recent update van het Renewables-rapport van het IEA, nam de wereldwijde hernieuwbare capaciteit in 2023 toe met bijna 510 Gigawatt (zie figuur), een stijging van 50% vergeleken met het groeitempo van een jaar eerder en tevens de snelste groei van de voorbije twee decennia. Vooral in China was de toename spectaculair. Zo installeerde het land in 2023 alleen evenveel zonnepanelen als er over heel de wereld geïnstalleerd werden in 2022. De capaciteit voor het opwekken van windenergie groeide met 66% jaar-op-jaar. Ook in de VS en Europa nam de hernieuwbare capaciteit stevig toe, zij het in mindere mate dan in China.
Is verdrievoudiging haalbaar?
Onder de huidige beleidsdoelstelling en marktomstandigheden schat de IEA dat de hernieuwbare capaciteit met een factor 2.5 zal toenemen tussen 2022 en 2030. Om de kloof te dichten tussen de verwachte en de gewenste toename zal er volgens het IEA onder meer extra geïnvesteerd moeten worden in netwerkinfrastructuur en moet er werk gemaakt worden van de administratieve belemmeringen en vertragingen. Bovendien roept het IEA ook op om extra financiering vrij te maken voor de uitrol van hernieuwbare energie in de opkomende economieën. Deze landen werden de voorbije jaren geconfronteerd met hogere interestvoeten, wat een snellere uitrol van hernieuwbare energie afgeremd heeft. Dat de opkomende economieën gemiddeld sneller groeien (in bbp en bevolking) dan de ontwikkelde economieën maakt het extra belangrijk dat zij mee in het bad van hernieuwbare energieopwekking getrokken worden.
Alles wijst erop dat de uitrol van hernieuwbare energie de komende jaren nog sneller zal verlopen dan in het verleden. Het is dan ook een kwestie van ‘moeten’ want zonder een drastische uitbreiding van hernieuwbare energie haalt de wereld het doel van netto-nulemissies tegen 2050 niet.