Zwitserse frank te sterk, zelfs voor SNB
Na een impressionante eindejaarsrally sloot de Zwitserse frank 2023 af op EUR/CHF 0.93, de facto een historische top, met uitzondering van de ‘chaos’ in de nasleep van het einde aan FX-interventies door de Zwitserse centrale bank (SNB) begin 2015. CHF was hoe dan ook een van de uitblinkers in 2023 met een winst van 6.5% tegen de euro en 10% tegen de dollar. Recente indicaties vanuit de SNB suggereren dat de sterke munt niet langer een zegen is, maar eerder een probleem wordt.
Tot midden vorig jaar was de sterke munt een ‘bewijs’ van het Zwitserse monetaire businessmodel. Geflankeerd door CHF-aankopen, beperkte de SNB de inflatie in de alpenstaat tot een fractie van de prijsstijging in andere landen. De Zwitserse inflatie zette in 2022 een top van 3.5% ten opzichte van 9.1% in de VS of 10.6% in de EMU. De SNB verhoogde de beleidsrente ‘slechts’ van -0.75% tot 1.75%. Sinds juni bevindt de inflatie zich opnieuw binnen de 0%-2% doelzone van de SNB en de centrale bank verwacht daar over de hele beleidshorizon (tot Q3 2026) geen verandering in. Ondanks het einde van de verstrakkingscyclus, blijft de SNB indien nodig en in beide richtingen actief in de wisselmarkt. Van een renteverlaging was er op de meeste recente beleidsvergadering (december) nog niet echt sprake. De reële rente blijft beperkt en de SNB hoeft dus niet voorop te lopen in de beleidsommekeer (eerste renteverlaging mogelijk in september?).
Een maand later liggen de kaarten duidelijk anders. SNB-voorzitter Jordan kwam met een aangescherpte boodschap. Aanvankelijk was er een nominale CHF-appreciatie. Simpel gezegd: de versteviging van de munt was in lijn met het kostenverschil tussen Zwitserland en zijn handelspartners. De laatste stap hoger zorgde echter voor een reële appreciatie en die doet Zwitserse bedrijven pijn. Een bijkomend probleem voor de SNB is dat de recente appreciatie vooral wordt veroorzaakt door de forse daling van de korte rentes in de VS en de EMU door anticipatie op snelle en agressieve renteverlagingen en daar heeft de SNB weinig grip op.
In theorie kan de SNB opnieuw interveniëren om de munt te verzwakken (verkoop CHF; aankoop FX), maar dat maakt de beleidsmix (relatief hoge rente en tegelijk nieuwe liquiditeitscreatie) niet echt consistent. Het beheer van de al grote FX-reserves van de SNB houdt ook problemen en waarderingsrisico’s in. De andere optie is een snelle verlaging van de Zwitserse beleidsrente. Tot nu gaf de SNB hierover nog geen hints, maar dat kan veranderen, ook al is het door de lage beleidsrente ten opzicht van de “concurrentie” (ECB/Fed) geen wondermiddel. De bewegingsruimte is relatief beperkt. Hoe dan ook houden we de commentaren van Jordan en co scherp in het oog. Voor een CHF-correctie moet de SNB op korte termijn minstens deels hopen dat de markt bakzeil haalt met haar anticipatie op snelle Fed/ECB-renteverlagingen. Zo niet blijft de frank mogelijk ongewild sterk. Ook de SNB zal de persconferentie van Fed-voorzitter Powell morgen met meer dan gemiddelde aandacht volgen.