Dominosteentjes vallen goed voor de zloty
Vrijdag maakt de Europese Commissie bekend dat €137 miljard aan fondsen voor Polen kunnen worden vrijgemaakt. Het betreft zowel transfers en leningen onder het post-pandemisch herstelfonds (€60 mld) als aanspraak op €76mld aan cohesiefondsen uit de Europese meerjarenbegroting (2021-27). De fondsen waren geblokkeerd omdat de vorige regering op ramkoers lag met de EU, onder meer over veranderingen in het rechtssysteem die onverenigbaar waren met de principes van een onafhankelijke rechtspraak. De nieuwe regering onder leiding van Tusk beloofde zich opnieuw in lijn te stellen met de Europese regels. Dat kan tijd vergen, ook al omdat het proces vertraagd wordt door president Duda die nog op de lijn zit van de vorige regering. Toch wil de EU al een financieel duwtje in de rug geven. Dat straalt ook af op de zloty. Die nam al een voorschot na de verkiezingsoverwinning van Tusk in oktober. Maar dat is niet de enige verklaring voor sterke prestatie van de Poolse munt.
Sinds de verkiezingen van oktober geniet de zloty van een wat merkwaardige vorm van ‘politiek geïnspireerde rentesteun’. In de aanloop naar de verkiezingen verraste de Poolse centrale bank (NBP) met 100 bpn aan renteverlagingen. Officieel omwille van een afnemende vraag die tot een verdere inflatiedaling zou leiden. Officieus als een duwtje in de rug van de PiS-regering. De nieuwe inflatie-analyse van de NBP na de verkiezingen versterkte dat beeld. Hoewel inflatie terugviel tot 3.9% j/j en een (tijdelijke) terugkeer tot de 2.5% inflatiedoelstelling de volgende maanden best mogelijk is, volstaat dat niet voor de NBP om de beleidsrente verder te verlagen. De kerninflatie (+/- 6.0%) blijft te hoog, luidt het nu. Meer nog: forse loonsverhogingen in de openbare sector, het eventueel terugschroeven van energiesubsidies en het opnieuw optrekken van BTW tarieven dreigen de inflatie later dit jaar opnieuw hoger te duwen.
NBP-voorzitter Glapinski, die nooit verlegen zit om een straffe uitspraak, zei na de februari-vergadering (rente onveranderd op 5.75%) dat hij geen ruimte ziet voor verdere renteverlagingen dit jaar. Sommige raadsleden suggereren zelfs dat de rente eigenlijk te laag is. Zelfs als de NBP geleidelijk ‘bijdraait’ en de rente naar het einde van het jaar voorzichtig verlaagt, behoudt de zloty een relatieve rentesteun, ook tegenover de dollar of de euro. Het vrijmaken/uitbetalen van Europese fondsen versterkt ook de Poolse externe positie (waarschijnlijk een overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans in 2023 en 2024). De combinatie van herstellende groei, de instroom van EU-fondsen en verlengde rentesteun kunnen voorkomen dat de zloty in een gelijkaardig situatie terecht komt als de Tsjechische kroon. Een niveau van EUR/PLN 4.20 is mogelijk, ook al omdat de zloty historisch gezien nog niet zo sterk noteert en op termijn nog wel wat structureel convergentie-potentieel heeft.