23.03.2022

Belgisch consumentenvertrouwen tuimelt omlaag

Marktrapport

Johan Van Gompel

Senior Economist, KBC Group

Het Belgische consumentenvertrouwen kelderde in maart omwille van de Russische invasie in Oekraïne en de hoge inflatie. De indicator viel liefst 17 punten lager (zie figuur). Dat is evenveel als in april 2020, bij het uitbreken van de pandemie, en de scherpste maanddaling sinds de start van de enquête in 1985. De consument wordt veel somberder over zijn financiële situatie, zijn spaarvermogen en de algemene economische situatie in de komende twaalf maanden.

In welke mate is dit vertrouwensverlies slecht nieuws voor de verdere opleving van de Belgische economie na de pandemie? De particuliere consumptie, die zowat de helft van het bbp uitmaakt in België, klom in de loop van 2021 uit het coronadal dankzij een normalisatie van de gezinsspaarquote. Een nieuwe covidgolf maakte de consumptiegroei in het vierde kwartaal wel terug licht negatief. Allicht speelde de impact van de oplopende energieprijzen op het beschikbaar inkomen en op de bezorgdheid van vooral lage- en middeninkomensgezinnen toen al een rol. De oorlog en de sterk oplopende inflatie dreigen het consumptieherstel, nu verder onderuit te halen. Er zijn twee kanalen die de consumptie beïnvloeden. Indien het vertrouwen van de Belgen lang zwak blijft, bijvoorbeeld doordat het conflict in Oekraïne aansleept, dan kan dat leiden tot meer voorzorgsparen en dus minder bestedingen. Ten tweede kunnen hoge energierekeningen en, meer algemeen, duurdere consumptiegoederen de koopkracht uithollen. Het mechanisme van de loonindexering beschermt die wel, maar compenseert de prijsstijgingen niet volledig en treedt maar met enige vertraging in werking.

Minder groei

In de jongste update van ons economisch scenario gaat we ervan uit dat de dynamiek van de consumptiegroei om de vermelde redenen zwak blijft in de komende kwartalen. Mede daardoor hebben we het groeivooruitzicht voor de Belgische economie in 2022 fors verlaagd tot 2,1%. Deze prognose is wel met meer dan gemiddelde onzekerheid omgeven. Die heeft in de eerste plaats te maken met het verdere verloop van het conflict in Oekraïne. Een escalatie kan het vertrouwen nog meer schaden en zo de bbp-groei nog sterker inperken, en omgekeerd.

We mogen, voorlopig toch, niet te negatief zijn. Nu de covid-situatie (voorlopig) onder controle is, zal de activiteit immers profiteren van de volledige heropening van de economie. Bovendien nam de overheid recent maatregelen om de gevolgen van de stijgende energieprijzen voor de gezinnen te verzachten. Ten slotte moeten we opletten met het trekken van te sterke conclusies uit enquêtegegevens. We weten uit het verleden dat het consumentenvertrouwen lang niet altijd een robuust verband vertoont met de effectieve consumptie. Vaak kent die indicator een grillig verloop doordat naast economische invloeden ook andere (psychologische) factoren werkzaam zijn. Tijdens de pandemie was dat de algemene gezondheidssituatie en de beperkende leefsituatie. Ditmaal speelt het menselijke leed in Oekraïne zeker een belangrijke rol.

Belgische consumentenvertrouwen (index in punten)

_Disclaimer:

_{Dit document is opgesteld door de KBC Economics - Markets desk en is niet opgesteld door de afdeling Research. De desk bestaat uit Mathias Van der Jeugt, Peter Wuyts en Mathias Janssens, analisten bij KBC Bank N.V., die gereguleerd wordt door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze marktadviezen zijn het resultaat van een kwalitatieve analyse, waarin ruimte is voor ervaringen uit het verleden en persoonlijke beoordelingen. De standpunten zijn gebaseerd op de huidige marktomstandigheden en kunnen elk moment veranderen. De meest prominente input komt van publiek beschikbare gegevens, financieel nieuws, economisch en monetair beleid en courante technische analyses. De KBC Economics - Markets desk heeft redelijke inspanningen geleverd om deze informatie te verkrijgen uit bronnen die zij betrouwbaar acht, maar de inhoud van dit document is opgesteld zonder dat er een inhoudelijke analyse is gemaakt van deze bronnen. Er is niet beoordeeld of deze inzichten al dan niet geschikt zijn voor een bepaalde belegger. De meningen zijn onze huidige meningen op de datum die op dit materiaal staat en kunnen tegengesteld zijn aan eerdere aanbevelingen als gevolg van veranderde marktomstandigheden. De auteurs staan niet in voor de nauwkeurigheid, volledigheid of waarde (commerciële of andere) van dit document. Evenmin zijn de auteurs aansprakelijk jegens degenen die dit overzicht ontvangen voor de inhoud ervan of voor enig verlies of schade (hetzij uit onrechtmatige daad (inclusief nalatigheid), contractbreuk, schending van wettelijke of andere verplichtingen ) als gevolg van enig handelen of nalaten op basis van deze inhoud, evenmin voor enige vordering tegen de auteurs met betrekking tot de inhoud van of de informatie in dit document. Eventuele meningen die hierin worden geuit, weerspiegelen het oordeel ten tijde van het opstellen van het overzicht en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Gezien de aard van dit advies (gekoppeld aan valuta en rente) is het advies over het algemeen niet specifiek van aard. Als zodanig is er geen verwijzing naar enig corporate finance contract en als zodanig is er geen 12 maanden overzicht op basis van de verschillende adviezen. Dit document is slechts geldig gedurende een zeer beperkte periode, als gevolg van de snel veranderende marktomstandigheden.}

Belgisch consumentenvertrouwen tuimelt omlaag

Johan Van Gompel

Belgische consumentenvertrouwen (index in punten)

Gerelateerde publicaties

Ook de Bank of England is de Fed niet

Riksbank nadert het eindspel

Een tocht door het donker

Hongaarse centrale bank predikt de stabiliteit