Druk op ECB neemt langs alle kanten toe

We weerhouden vandaag een interview met Oostenrijks ECB-lid Holzmann in het Duitse Handelsblatt. Hij raakt daarin aan één van de heilige huisjes van de Europese centrale bank: het sequentieprincipe in de communicatiepolitiek. Daarin klinkt het al een tijdje dat de ECB de beleidsrentes pas kan/zal optrekken kort na het beëindigen van de netto-aankopen van (overheids)obligaties. Holzmann wil die band doorknippen en de rentehanden vrij hebben om iets aan hoge inflatie te doen. Hoewel de markt niet inpikte op Holzmann’s provocatie – voorlopig einzelgänger – plaatsen we ze mee in een recent rijtje van minstens even opvallende ECB-commentaren en economische ontwikkelingen. Allen suggereren ze dat er toch iets begint te bewegen in Frankfurt.

ECB-topvrouw Lagarde kwam vorige week vrijdag aan het woord. Media speelden gretig in op headlines genre “aankopen onder het Pandemic Purchase Programme zullen stoppen eind maart” en “zeer onwaarschijnlijk dat de ECB de beleidsrente in 2022 zal verhogen”. Ons oog viel op een andere nuance: “de ECB volgt de ontwikkelingen van de euro met de nodige aandacht.” Dat is niet meer of niet minder dan een verbale interventie tegen de wisselkoers. EUR/USD viel sinds midden november zonder slag of stoot terug van 1.16 tot 1.12. In juni stond nog 1.22+ op de tabellen. De persistente eurozwakte dreigt de inflatie aan te wakkeren, zeker als de valversnelling toeneemt. In Hongarije en Polen zwichtten centrale bankiers recent nog voor een versnelling/de start van een opwaartse rentecyclus met het mes van de zwakke munt tegen de keel. ECB Lagarde erkent de wisselkoers als extra inflatoir risico.

Niet alle hints richting beleidsnormalisatie worden even omfloerst gegeven. De ECB-webpagina bloklettert “waakzaamheid is nodig” als kop boven een interview met de nummer 2 in Frankfurt, de Guindos. Veel duidelijker dan dat wordt het niet. Onder ex-voorzitter Trichet was “waakzaamheid” het codewoord voor een nakende renteverhoging. De Guindos waarschuwt specifiek voor toegenomen financiële risico’s als gevolg van het ultra lagerentebeleid en voor risico’s van een opwaartse loonspiraal; de zogenaamde tweede-ronde-effecten van inflatie. De meeste loononderhandelingen zijn uitgesteld tot eind 2021, begin 2022 omwille van de pandemie. De Guindos zegt net als Lagarde dat er vermoedelijk geen renteverhogingen zullen komen in 2022, maar voegt er wel aan toe dat daarna alles open ligt.

Behalve de zwakke munt en een mogelijke opwaartse loon-prijsspiraal, zullen actuele inflatiecijfers (4.9% j/j in november) en de omikronvariant van het virus (aanbod langer verstoord) mee zorgen voor een forse opwaartse herziening van de inflatieprognose door de ECB voor dit jaar en voor 2022. In plaats van 1.7% in september, zal het nieuwe cijfer voor volgend jaar vermoedelijk ruim boven 2% liggen. Fed Powell’s u-bocht over inflatie legt extra druk bij de ECB om ook de Europese risicobalans te herzien. In die context achten we de kans klein dat de ECB zich sterk zal verbinden tot extra activa-aankopen onder het standaard APP (voorlopig €20 miljard/maand) na maart 2022. Niet qua bedrag en niet op vlak van de duur in tijd. Volgende week donderdag weten we meer. Voorlopig handelen de Europese rente- en wisselmarkt nog onder het motto: eerst zien en dan pas geloven.

Mathias Van der Jeugt, KBC Marktenzaal