11.08.2021

Vergroenen op het tempo van de economie?

Marktrapport

Cora Vandamme

Senior Economist, KBC Group

cora.vandamme@kbc.be

De weg naar een groene toekomst voor de EU kan via vele wegen lopen. In juli 2021 publiceerde de Europese Commissie (EC) alvast haar gewijzigde beleidsplan om klimaatneutraliteit te bereiken tegen 2050. In deze strategie nemen koolstofprijzen een centrale positie in. Onder meer via het Emission Trading System (ETS), en de voorgestelde uitbreiding ervan, wil de EC uitstoters van broeikasgassen doen nadenken over hun activiteiten en investeringen in groene technologieën aanmoedigen. Dit is broodnodig aangezien de EU verantwoordelijk is voor een fossiele CO2-uitstoot van zo’n 3,3 miljard ton per jaar (zie figuur, cijfers 2019).

Ook de ECB houdt in haar ruime beleidskader steeds meer rekening met de klimaatproblematiek. Zo investeerde ze in groene obligaties in het kader van de aankoopprogramma’s van activa en werd er begin 2021 een Climate Change Centre opgericht dat al het werk rond de klimaatproblematiek binnen de organisatie samen moet brengen.

Groener op tempo van de economie

In een recent onderzoek spreken onderzoekers van de ECB zich uit voor een koolstofbelasting. Dit is een vorm van koolstoftarifering, net als het EU ETS. De onderzoekers stellen evenwel geen traditionele koolstofbelasting voor, maar eentje waarvan de hoogte zou variëren in de tijd naar gelang de fase in de economische cyclus. Tijdens boom-periodes zou de belastingvoet stijgen om vervolgens weer te dalen als de economie zich in een recessie bevindt.

Minder inspanningen vragen in periodes van economische terugval zou de stabiliteit van de conjunctuurcyclus moeten bevorderen volgens de auteurs. Meer nog, ze stellen zelfs dat de macro-economische stabilisatie voorrang moet krijgen op milieubescherming tijdens crisissen.

De achterliggende reden voor deze opvatting is dat klimaatverandering de risico-aversie verhoogt met gevolgen voor het voorzorg sparen. De auteurs gaan er in hun model van uit dat de risico-aversie varieert met de tijd maar evidentie hiervoor wordt niet gegeven.

Genoeg gewacht

Op het eerste zicht kan het voorstel logisch klinken, anticyclische stabilisatoren zijn gekende concepten binnen de economische theorie. Toch zijn er ook enkele bedenkingen te maken. De belangrijkste heeft te maken met het doel van een koolstofbelasting, namelijk het internaliseren van de kosten die nu niet betaald worden door de vervuiler maar door de maatschappij. Door de betaling ervan aan te passen aan de conjunctuur zou men het signaal geven dat het enkel gaat om een extra belasting, terwijl het eigenlijk een rechtzetting is van een productiekost die jarenlang ten onrechte afgewend werd. Een ton CO2 heeft een bepaalde externaliteit en dus bepaalde belasting nodig, onafhankelijk van de stand van de conjunctuurcyclus. Bedrijven ondersteunen tijdens crisisperiodes is verdedigbaar, maar een variabele koolstofbelasting lijkt niet de beste manier om dit te doen.

Cora Vandamme, Economist KBC Groep

CO2-emissies uit de verbranding van fossiele brandstoffen (in miljard ton per jaar)

_Disclaimer:

_{Dit document is opgesteld door de KBC Economics - Markets desk en is niet opgesteld door de afdeling Research. De desk bestaat uit Mathias Van der Jeugt, Peter Wuyts en Mathias Janssens, analisten bij KBC Bank N.V., die gereguleerd wordt door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze marktadviezen zijn het resultaat van een kwalitatieve analyse, waarin ruimte is voor ervaringen uit het verleden en persoonlijke beoordelingen. De standpunten zijn gebaseerd op de huidige marktomstandigheden en kunnen elk moment veranderen. De meest prominente input komt van publiek beschikbare gegevens, financieel nieuws, economisch en monetair beleid en courante technische analyses. De KBC Economics - Markets desk heeft redelijke inspanningen geleverd om deze informatie te verkrijgen uit bronnen die zij betrouwbaar acht, maar de inhoud van dit document is opgesteld zonder dat er een inhoudelijke analyse is gemaakt van deze bronnen. Er is niet beoordeeld of deze inzichten al dan niet geschikt zijn voor een bepaalde belegger. De meningen zijn onze huidige meningen op de datum die op dit materiaal staat en kunnen tegengesteld zijn aan eerdere aanbevelingen als gevolg van veranderde marktomstandigheden. De auteurs staan niet in voor de nauwkeurigheid, volledigheid of waarde (commerciële of andere) van dit document. Evenmin zijn de auteurs aansprakelijk jegens degenen die dit overzicht ontvangen voor de inhoud ervan of voor enig verlies of schade (hetzij uit onrechtmatige daad (inclusief nalatigheid), contractbreuk, schending van wettelijke of andere verplichtingen ) als gevolg van enig handelen of nalaten op basis van deze inhoud, evenmin voor enige vordering tegen de auteurs met betrekking tot de inhoud van of de informatie in dit document. Eventuele meningen die hierin worden geuit, weerspiegelen het oordeel ten tijde van het opstellen van het overzicht en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Gezien de aard van dit advies (gekoppeld aan valuta en rente) is het advies over het algemeen niet specifiek van aard. Als zodanig is er geen verwijzing naar enig corporate finance contract en als zodanig is er geen 12 maanden overzicht op basis van de verschillende adviezen. Dit document is slechts geldig gedurende een zeer beperkte periode, als gevolg van de snel veranderende marktomstandigheden.}

Vergroenen op het tempo van de economie?

Cora Vandamme

CO2-emissies uit de verbranding van fossiele brandstoffen (in miljard ton per jaar)

Gerelateerde publicaties

Ook de Bank of England is de Fed niet

Riksbank nadert het eindspel

Een tocht door het donker

Hongaarse centrale bank predikt de stabiliteit