Europese relanceplan begin van koehandel
Europees Commissievoorzitster von der Leyen stelde gisteren – 2 maanden na de COVID-19 uitbraak – haar relanceplan voor de Europese economie voor. “Europe’s moment: Repair and Prepare for the Next Generation”. Het document vormt het startpunt van een ongeziene koehandel tussen Europese lidstaten. Von der Leyen heeft het herstelplan geïntegreerd in de discussies rond de Europese begroting voor de periode 2021-2027. Daarmee hoopt ze dat er genoeg “quid quo pro quo’s” aanwezig zullen zijn om tot een Europees compromis à la belge te komen.
Op de bottom line van het Commissievoorstel siert een oogverblindende €1850 miljard. De Europese begroting telt voor €1100 miljard. Daarnaast stelt ze het project “Next Generation EU” voor. Daarin wil de EC €750 miljard ter beschikking stellen dat in de vorm van subsidies (€500 miljard) of leningen (€250 miljard) haar weg kan vinden naar de EU-lidstaten. De Commissie wil toestemming vragen aan de nationale EU-parlementen om haar maximale ontleningscapaciteit op de financiële markten tijdelijk te verhogen. Ze kan gebruik maken van haar sterke kredietscore om de financieringskost te drukken. Het is niet hetzelfde als de uitgifte van “corona-obligaties”, maar wel het alternatief dat het dichtst aanleunt bij een gezamenlijke Europese schulduitgifte. Een neveneffect van die inflatie aan Europese activa met een sterke kredietkwaliteit is dat ze op langere termijn misschien de concurrentie kunnen aangaan met bijvoorbeeld Duitse overheidsobligaties als veilige haven. Ontstaat er via dit kanaal alsnog wat opwaartse rentedruk op de diep negatieve Duitse rentes?
Wat de verhouding tussen subsidies en leningen betreft, is het laatste woord nog niet gesproken. Hoewel het voorstel in de breedte gedragen wordt door onder meer Duitsland en Frankrijk, uitten landen als Zweden of Denemarken gisteren al hun ongenoegen. Door de Europese begroting in de discussie te betrekken, kunnen deze landen op andere manieren misschien wel gepaaid worden. De verdeelsleutel voor de COVID-19 subsidies is ook onderwerp van debat. De hardst getroffen landen zouden eerst aan de kassa passeren. In de Financial Times circuleren bedragen zoals €82 miljard voor Italië, €77 miljard voor Spanje en €39 miljard voor Frankrijk.
De looptijden van de obligaties uitgegeven door de Europese Commissie zullen lopen tussen 2028 en 2058. De aflossingscapaciteit moet uit de Europese begroting komen. Die bestaat in de eerste plaats uit de bijdragen van de EU-lidstaten. Daarnaast komt von der Leyen met specifieke voorstellen om de Europese inkomsten op te krikken. Over hat heikel punt om de belastingscapaciteit gedeeltelijk te verschuiven van nationaal niveau tot Europees niveau, berichtten we begin deze week al in deze column.
Europese leiders en voorzitter van de Europese raad Michel temperden gisteren meteen de verwachtingen voor een snel akkoord op de volgende EU-top van 18/19 juni. Een extra top wordt nu al voorzien voor begin juli. Op de markten profiteerden de Europese beurzen en de euro hoe dan ook van het eerste echte signaal van Europese eendracht in deze coronacrisis. EUR/USD flirt zowaar met de 1.10-zone. Als de (Europese) beurzen hun positieve momentum nog even kunnen vasthouden, komt EUR/USD 1.1163 mogelijk op de radar.
Mathias Van der Jeugt, KBC Marktenzaal