PMI’s weerspiegelen economische stilstand
De PMI-bedrijfsvertrouwensindicatoren voor de maand april tonen in Europa de volledige impact van de lockdownmaatregelen. Ze kelderen ongemeen hard tot nooit geziene dieptepunten die wijzen op een scherpe economische contractie. We raadpleegden de detailrapporten voor Duitsland, Frankrijk en de euro zone. De teneur laat weinig aan de verbeelding over.
De allesomvattende Duitse PMI viel terug van 35 tot 17.1. Voor de zekerheid: niveaus beneden 50 duiden op economische contractie. Het afgelopen decennium fluctueerde de indicator veelal tussen 45 en 55. Lagere en hogere niveaus kwamen uitzonderlijk voor in tijden van laag- of hoogconjunctuur. Details tonen opnieuw dat vooral de binnenlandse dienstensector in de klappen deelt (15.9 van 31.7). Vooral vrijetijdsbesteding, restaurants en toerisme krijgen de volle lading. De PMI voor de verwerkende nijverheid bedroeg 34.4, maar de valversnelling neemt daar toe (45.4 in maart). Aankoopdirecteuren rapporteerden een productiestop en een nooit geziene terugval van de binnenlandse en de buitenlandse vraag. Het tempo waaraan er in de Duitse dienstensector jobs sneuvelen, overstijgt dat van de crisis van 2008-2009. Deelindicatoren die peilen naar prijsdruk (eindproducten) staan ook onder forse neerwaartse druk. Bedrijven bieden kortingen aan om de terugval in de vraag te compenseren. Lagere olie- en grondstoffenprijzen en een terugval van de operationele kosten (voor het eerst sinds september 2009) drukken gelijktijdig het kostenplaatje. De economische inschattingen voor de volgende 12 maanden blijven bijzonder somber.
Het PMI-rapport eindigt ten slotte met een cynische noot. De daling van bovenvermelde componenten werd gecompenseerd door een toename van de voorraden en een stijging van de levertermijnen. In gezonde economische tijden is dat tweede een teken dat bedrijven de grote vraag niet kunnen volgen. Nu wijst het vooral op bottleneck-problemen door globale lockdown. De voorraadopstapeling kunnen we min of meer vergelijken met de fricties in de oliemarkt. Loodsen van veel bedrijven staan tot de nok gevuld met (half-)afgewerkte problemen. De PMI-niveaus voor Frankrijk (31.5 nijverheid; 10.4 diensten) en de volledige euro zone (33.6 en 11.7) zijn even dramatisch. De verhaallijn is dezelfde.
Wie denkt dat het huidig debat rond het terugschroeven van de isolatiemaatregelen de ommekeer zal inluiden, komt waarschijnlijk bedrogen uit. Het is een illusie om de situatie sociaal draagbaarder/aanvaardbaarder te maken. De economie crashte van 100 tot 0 op amper een paar weken tijd. Het heropenen van het economisch systeem zal veel trager verlopen om het risico op de tweede golf besmettingen zo veel mogelijk te beperken. Op de snelheidsmeter zullen we diezelfde 100 dit jaar niet meer aflezen.
De marktreactie blijft al bij al beperkt. Europese beurzen geven de openingswinsten terug, terwijl EUR/USD beneden 1.08 post vat. Duitse overheidsobligaties vervullen hun rol als veilige haven. De PMI’s bevestigen ons basisscenario om bijzonder sceptisch om te springen met de Paasrally op de markten. Er zullen nog dominosteentjes omvallen.
Mathias Van der Jeugt, KBC Marktenzaal