ECB tast dieper in de buidel
“Buitengewone tijden vereisen buitengewone maatregelen”, zo huldigde ECB-topvrouw Lagarde, gisterenavond na een spoedoverleg, het nieuwe Pandemic Emergency Purchase Program (PEPP). Het opkoopprogramma is er om de pijn van de uitbraak van het coronavirus te verzachten. “Er zijn immers geen limieten aan onze toewijding aan de euro”, onderstreept ze, een “whatever it takes” 2.0?
De ECB kwam vorige week al met een pakket steunmaatregelen, maar dat werd met weinig enthousiasme ontvangen. Onder meer de uitspraak van Christine Lagarde dat de het niet de taak van de ECB is om de kredietrisicopremies van bepaalde landen laag te houden, viel niet echt in goede aarde. In deze context probeert de ECB nu opnieuw om de bakens te verzetten. De ECB zegt het niet met zoveel woorden maar ze maakt zich zorgen over de forse en blijvende verruiming van de intra-EMU kredietspreads, met name in het zuiden. Die dreigt negatief af te stralen op de euro en de effectiviteit van het soepel monetaire beleid in het gedrang te brengen.
Onder PEPP zal de ECB voor €750 miljard extra obligaties van de overheid en privésector aankopen. Ze zal net als onder het bestaande APP staatsobligaties, bedrijfsobligaties en bankobligaties met onderpand aankopen. Bovendien gaat de centrale bank voor het eerst kortlopend schuldpapier van niet-financiële ondernemingen (commercial paper) aankopen. Die uitbreiding moet de financiering naar bedrijven vergemakkelijken. Voor de aankoop van staatsobligaties blijft de ECB de zgn. kapitaalsleutel als verdeelsleutel gebruiken waarmee ze “soepeler” zal omgaan. De markten speculeerden dat de ECB via een apart programma relatief meer staatsobligaties zou kopen van Italië en andere Zuid-Europese landen (bv. Spanje en Portugal) maar dat lijkt niet (fundamenteel) aan de orde. Grieks schuldenpapier krijgt een ‘speciale vrijstelling’ en komt zo ook in aanmerking voor aankopen onder het programma.
De ECB zal PEPP op "flexibele" wijze uitvoeren en laat doorschemeren dat ze de zelfopgelegde limieten voor het aantal obligaties dat zij mag aanhouden, kan verhogen. Het noodprogramma loopt tot het einde van het jaar en kan daarna zo nodig verlengd worden. Een directe link met het fiscale stimulering op het Europese niveau is er voorlopig niet.
De ECB wil de markt duidelijk maken dat ze nog niet is uitgespeeld. De marktreactie vanmorgen geven we het label ‘voorzichtig constructief’. De kredietrisicopremies van landen als Griekeland, Italië en Spanje dalen aanzienlijk. De ECB heeft hier blijkbaar op zijn minst kostbare tijd gekocht. De Europese beurzen schommelen rond de sluitingsniveaus van gisteren. EUR/USD blijft wel onder druk. Gisteren waren de oplopende kredietpremies in Europa mogelijk een bijkomende factor die woog op EUR/USD. Toch is die beweging vooral ingegeven door de ‘run’ naar liquiditeit in het algemeen, en USD-liquiditeit in het bijzonder. Dit is iets waar de ECB met haar arsenaal aan maatregelen weinig kan doen. ‘Dollar-cash’ blijft tot nader bericht ‘king’.