Investeerders lusten alsmaar minder Italiaans
De Europese Commissie zette gisteren de eerste stap richting de ‘Excessive Deficit Procedure’ voor Italië. Verrassend is dat niet. De Italiaanse regering weigerde om haar begrotingsvoorstel voor 2019 aan te passen, ondanks meerdere waarschuwingen van de Europese Unie. Het disciplinair mechanisme moet nu extra druk uitoefenen zodat de Italianen hopelijk wat ‘acqua’ bij hun ‘vino’ doen. Of de Italiaanse regering daartoe bereid is, blijft momenteel een welles-nietesspel.
Nu het licht op groen staat voor de ‘Excessive Deficit Procedure’ of EDP, krijgt het Economisch Financieel Comité, samengesteld uit verschillende hooggeplaatste ambtenaren van de EU-lidstaten, twee weken de tijd om een officieel advies te geven. Bij een ‘positief’ advies komt de bal terecht in het kamp van de Europese ministers van Financiën. De ECOFIN-raad moet dan stemmen. Bij een gekwalificeerde meerderheid (55% van de lidstaten die ten minste 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen) is de EDP een feit. Hierdoor kan Italië ten vroegste in januari 2019 onder dit regime geplaatst worden. Italië krijgt dan drie tot zes maanden de tijd om te voldoen aan de nieuw opgelegde aanbevelingen en doelstellingen. Daarbij worden ook sancties vooropgesteld, waaronder mogelijk een boete die kan oplopen tot 0.2% van het BBP. Als de procedure tot zes maanden wordt uitgerekt, dan volgen mogelijke sancties ten vroegste in juni. Na de Europese verkiezingen van mei dus.
De Europese Commissie hinkt op twee gedachten. Als ze te soft reageert op het Italiaanse begrotingsvoorstel, tast ze de integriteit van de Europese budgetregels aan. Reageert ze te hard, dan geeft ze eurosceptici à la Italiaans vicepremier Salvini en de Franse Marine Le Pen wat extra buskruit in de aanloop naar de Europese parlementsverkiezingen van volgend jaar. Zowel de Lega-partij van Salvini als de Vijfsterrenbeweging van Di Maio hopen dat zij en andere gelijkgezinde partijen hun macht in het Europees Parlement kunnen vergroten. Dat kan de harde Europese aanpak van Italië wat milderen. Vicepremier Salvini gaf al eerder mee zich te willen roeren in de Europese Parlementsverkiezingen. Een politieke overwinning in Europa lost natuurlijk de onderliggende economische problemen niet op. De regering voorspelt een groei van 1.5% in 2019, maar andere instanties zien dat minder rooskleurig. Het Italiaans statistisch bureau ziet de groei iets lager uitvallen op 1.3%. Het IMF is nog pessimistischer en voorspelt slechts 1.0% groei. Het recente groeicijfer (0.0% groei kw/kw in Q3) is alvast geen goed teken.
Toch zijn het, zoals vaak, de financiële markten die het laatste woord krijgen. Zolang de Italiaanse rentes niet tot onhoudbare niveaus stijgen, kunnen Salvini en Di Maio hun strategie verderzetten. Net daar begint de motor te sputteren. Zowel binnen- als buitenlandse investeerders mijden alsmaar meer Italiaans schuldpapier. Buitenlandse investeerders bouwden sinds de nieuwe regering aan de macht kwam zo’n €69 miljard aan Italiaanse schuldpapier af. Italianen die hun eigen overheidsschuld willen meefinancieren worden ook dunner gezaaid. Een nieuwe obligatie-uitgifte begin deze week haalde in twee dagen tijd maar €723 miljoen op, terwijl dat tijdens een vorige uitgifte nog €3.7 miljard was. Deze trend is verontrustend nu de ECB stilaan van het toneel verdwijnt als voornaamste koper van Italiaanse schuldobligaties.
Figuur - Komt de Italiaanse 10-jaarsrente opnieuw onder druk?
