Turkse inflatie op hoogste peil in bijna twee decennia
Lira op een wilde rollercoaster
Prijzen in Turkije stegen de afgelopen maand met maar liefst 36% j/j. Het is de snelste prijsstijging sinds september 2002 en tegelijk het meest sinds Erdogan aan de macht kwam in 2003. We zeggen dat omdat de Turkse president een belangrijke rol speelt in de ontsporende inflatie. Hij voert namelijk een groei-boven-alles beleid. Daarvoor verwacht/eist hij de steun van de centrale bank onder de vorm van immer lage rentes, ook als alles van de klassieke economische theorie pleit voor het tegendeel. Dat maakt investeerders en ondertussen ook de lokale burgers wantrouwig. Zij vluchten uit de lira naar andere munten en activa. Een depreciërende munt maakt het leven onder meer via stijgende importprijzen nóg duurder. En daar weet Turkije alles van. De Turkse munt is de slechtst presterende munt van 2021 met midden december een verlies t.o.v. de euro van meer dan 50%! Daarna greep de president in. Hij kondigde een systeem aan waarbij de staat het verschil zal compenseren tussen wat de Turkse munt in waarde verliest en de rentevergoeding die banken op deposito’s aanbieden. Het is een probeersel om het omruilen van lira’s tegen dollars, euro’s of goud door de Turkse burger tegen te houden. Op het eerste zicht met succes: op amper enkele dagen tijd recupereerde de munt maar liefst de helft van de jaarverliezen. Waarschijnlijk speelde de beperkte liquiditeit van de eindejaarsperiode ook een belangrijke rol. Na die Pavlov-reactie, volgden de vragen: hoe werkt dit systeem in de praktijk? Hoe duurzaam is dit? Hoeveel zal dit de staat kosten? Op 31 december klokte de Turkse lira alsnog af met 40% verlies (EUR/TRY 15,08). Ook wij zijn niet overtuigd dat dit de problemen voor de lira oplost. De onconventionele visie van Erdogan op het monetair beleid staat o.i. een volgehouden terugkeer van de munt grondig in de weg. De centrale bank gaf in het vorige beleidscommuniqué aan dat het met de renteverlaging tot 14% de laatst beschikbare ruimte voor monetaire versoepeling had opgebruikt. De toon van Erdogan in zijn recente speeches suggereert toch iets anders. Op 20 januari houdt de CBRT haar eerste beleidsvergadering van het jaar. We zijn benieuwd.