Trump-administratie zet triest record neer

De Verenigde Staten behaalden afgelopen weekend een nieuw record. Sinds vrijdagavond draagt de Trump-administratie de trieste titel van regering met de langste ‘shutdown’ ooit. De teller staat momenteel op 24 dagen. Het vorige record stond op naam van Bill Clinton en duurde 21 dagen. De shutdown vond toen plaats tussen december 1995 en januari 1996. Clinton weigerde zijn goedkeuring voor een Republikeinse begrotingswet dat fors sneed in de sociale zekerheid. De huidige regeringscrisis vindt haar oorsprong in een van Trump’s verkiezingsbeloftes. Hij beloofde zijn kiezers onder meer een (volledige) muur op de grens tussen de VS en Mexico, idealiter betaald door Mexico zelf. Op het tweede deel van die belofte bond Trump inmiddels in en daar knelt het schoentje.

De VS staan dus zelf in voor de financiering van de Trump’s muur. Trump vraagt daarvoor 5.7 miljard dollar. Een peulenschil in vergelijking met een verwacht tekort van 1.000 miljard dollar (2019) maar een absolute no-go voor het sinds kort door de Democraten gedomineerde Huis van Afgevaardigden. Trump op zijn beurt weigert de goedkeuring van elke begrotingswet zonder de grensmuur. De politieke en budgettaire impasse heeft zeer voelbare implicaties. Ongeveer 800 000 overheidsmedewerkers kregen afgelopen vrijdag geen wedde uitbetaald. Negen federale overheidsdiensten, waaronder de Securities and Exchange Commission (de Amerikaanse beurswaakhond) en het Handelsdepartement, staan op droog zaad. Dat heeft belangrijke gevolgen voor de bedrijven en beleggers. IPO’s (beurslanceringen) en economische cijfers (zoals huizendata, handelsbalansen en kleinhandelsverkopen) worden uitgesteld. De situatie brengt de VS ook niet te onderschatten reputatieschade toe. Fitch loste vorige week woensdag een schot voor de boeg. De kredietbeoordelaar vreest dat de huidige shutdown een voorbode betekent voor de toekomstige onderhandelingen in het kader van het schuldenplafond, dat binnenkort opnieuw moet worden opgehoogd. Het vraagt zich openlijk af of het land in dergelijk geval nog de AAA-toprating waardig is.

Een oplossing voor het conflict is absoluut nog niet in zicht. De Democraten houden de boot af zolang de overheidsdiensten gesloten blijven. De Republikeinse senator en goede vriend van Trump, Lindsey Graham, pleitte gisteren daarom voor een tijdelijke heropening van de overheid. Het is echter hoogst onzeker of Trump daarop in gaat. De president heeft immers nog een belangrijke troef achter de hand, de nationale noodtoestand. Hij kan die per decreet uitroepen, zonder goedkeuring van het Congres, en zodoende een deel van het Defensiebudget aanwenden ter financiering van de muur. Die nucleaire optie stort de VS mogelijk in een juridisch-politieke crisis en schept een gevaarlijk precedent.

In het verleden had een shutdown doorgaans een beperkte en zelfs eerder neerwaartse invloed op de Amerikaanse rentes. Is het deze keer dan anders? Een blik op de recente rente-evolutie doet op het eerste zicht anders vermoeden. De risico’s liggen nu echter anders verdeeld. De aanhoudende politieke impasse, Trump’s nucleaire optie en de (dreiging van een) ratingverlaging vertaalt zich mogelijk in een stijging van de Amerikaanse risicopremie. Dat zet, in een context van monetaire beleidsnormalisatie en oplopende begrotingstekorten, Amerikaanse rentes op (middellange) termijn mogelijk onder opwaartse druk.