Marktverwachtingen

Update van 16 mei 2024

Risicoverklaring

Omdat we hoofdzakelijk actief zijn als bank-verzekeraar en vermogensbeheerder, zijn we blootgesteld aan een aantal typische risico’s voor de financiële sectoren, zoals – maar zeker niet uitsluitend – kredietrisico, kredietrisico van tegenpartijen, concentratierisico, interestrisico, muntrisico, marktrisico, liquiditeits- en financieringsrisico, risico van aangegane verzekeringsverplichtingen, wijzigingen in de regelgeving, operationeel risico, betwistingen van klanten, concurrentie van andere en nieuwe spelers en de economie in het algemeen. Hoewel KBC al die risico's nauwlettend opvolgt en beheert binnen een strikt risicokader, kunnen ze toch een negatieve invloed hebben op de waarde van activa of bijkomende kosten genereren boven de verwachte niveaus.

Momenteel wordt een aantal factoren als de belangrijkste uitdagingen beschouwd voor de financiële sector in het algemeen. Deze vloeien voornamelijk voort uit de meestal indirecte maar aanslepende impact van de oorlog in Oekraïne, zoals de uitgestelde effecten van de stijging van de energie- en grondstoffenprijzen en de tekorten aan de aanbodzijde die daar het gevolg van zijn. Dat heeft geleid tot een stijging van de inflatie, met opwaartse druk op de rentetarieven, zwakkere groeivooruitzichten (of zelfs vrees voor een recessie) en bezorgdheid over de kredietwaardigheid van tegenpartijen in de meest blootgestelde economische sectoren tot gevolg. De geopolitieke risico's blijven hoog, zoals blijkt uit het escalerend conflict in Gaza/Israël en het Midden-Oosten. Het grote aantal verkiezingen in 2024 over de hele wereld, waaronder in de VS, draagt bij aan de geopolitieke onzekerheid. Deze risico's beïnvloeden alle economieën in de wereld, maar vooral de Europese, dus ook de thuismarkten van KBC. De onzekerheid over de regelgeving en compliancerisico's (onder meer met betrekking tot de kapitaalvereisten, de antiwitwasregelgeving, GDPR en ESG/duurzaamheid) blijven een overheersend thema in de sector, evenals een betere bescherming van de consument. Digitalisering (met technologie en AI als katalysator) creëert zowel kansen als bedreigingen voor het bedrijfsmodel van traditionele financiële instellingen, terwijl klimaat- en milieugerelateerde risico's hand over hand toenemen. Het cyberrisico is de voorbije jaren een belangrijke bedreiging geworden, niet alleen voor de financiële sector, maar voor de economie in haar geheel. De oorlog in Oekraïne heeft wereldwijd een toename van het aantal cyberaanvallen in gang gezet. Ten slotte zagen we dat regeringen in heel Europa aanvullende maatregelen namen om hun begrotingen te ondersteunen (via hogere belastingbijdragen van de financiële sector) en ook hun burgers en bedrijven (door bijvoorbeeld renteplafonds op leningen in te voeren of aan te dringen op hogere rentes op spaarrekeningen).

We verstrekken informatie met betrekking tot het risicobeheer in ons jaarverslag, onze kwartaalverslagen en risk reports, die allemaal beschikbaar zijn op www.kbc.com.

Onze kijk op economische groei 

Na een sterke kwartaalgroei van 0,8% in het vierde kwartaal (niet-geannualiseerd) vertraagde de groei in de VS in het eerste kwartaal van 2024 tot 0,4%. Dat nog altijd stevige groeicijfer was vooral te danken aan de robuuste binnenlandse vraag, met name aan de groei van de particuliere consumptie die werd ondersteund door een aanhoudend stevige banengroei en een opmerkelijk lage werkloosheid. De kwartaalgroei zal naar verwachting verder vertragen in het tweede kwartaal van 2024.

Na de lichte krimp in het vierde kwartaal van 2023 (-0,1%) werd de groei in de eurozone in het eerste kwartaal weer positief (0,3%). De verwerkende industrie bleef zwak, terwijl de dienstensector voorzichtige tekenen van herstel vertoonde. Vanaf de tweede helft van 2024 zal de kwartaalgroei naar verwachting geleidelijk toenemen, vooral door de binnenlandse consumptie die profiteert van de dalende inflatie en de daarmee samenhangende stijging van de reële lonen.

De kwartaal-op-kwartaalgroei in België bedroeg in het eerste kwartaal 0,3%, evenveel als in het voorgaande kwartaal. De relatief sterke binnenlandse vraag woog zwaarder dan de negatieve bijdrage van de netto-uitvoer aan de groei. Voor de rest van 2024 verwachten we dat de groei min of meer zal overeenstemmen met die van de eurozone. Ondertussen zette het herstel van de Tsjechische economie zich voort in het eerste kwartaal van 2024 (+0,5% kwartaal-op-kwartaal), een iets sneller tempo dan in het vorige kwartaal. De stabiliserende verwerkende industrie en de groei van de particuliere consumptie, ondersteund door reële loonstijgingen dankzij een lagere inflatie, droegen daaraan bij. Op basis van onze laatste schattingen wijzen de groeicijfers voor het eerste kwartaal in onze andere Centraal-Europese thuismarkten er eveneens op dat het herstel aan kracht wint (Bulgarije 0,5%, Slowakije 0,6% en Hongarije 0,8%), met een groei die naar verwachting geleidelijk aan zal versnellen in de loop van 2024.

De belangrijkste risico's voor onze kortetermijnvooruitzichten voor de Europese groei zijn de wereldwijde zwakte van de verwerkende industrie, met name het effect daarvan op de Duitse economie. Bovendien brengen de huidige geopolitieke spanningen risico's met zich mee in de vorm van meer protectionisme, verstoringen in de toeleveringsketen en hogere energie- en grondstofprijzen. Daarnaast kunnen de risico's van politieke instabiliteit (verschillende aankomende verkiezingen) en de impact van de begrotingsbesprekingen voor 2025 in de aanloop naar de heractivering van het Stabiliteits- en Groeipact van de EU een effect hebben op de groei en de risicopremies op overheidsschulden in een aantal Europese economieën.

Onze kijk op rentevoeten en wisselkoersen

In het eerste kwartaal hield de desinflatoire trend in de eurozone aan, terwijl de laatste inflatiecijfers van de VS eerder wezen op een pauze in dat proces. Daarom wordt er nog altijd van uitgegaan dat de ECB haar renteverlagingscyclus medio 2024 zal starten. De timing van de eerste renteverlaging van de Fed en het totale aantal verlagingen blijft onzekerder en zal in belangrijke mate afhangen van hoe duurzaam de centrale bank het verdere verloop van het desinflatoire proces richting de inflatiedoelstelling inschat. Op de achtergrond gaat de afbouw van de balans van de Fed en de ECB (Quantitative Tightening) door. Bovendien zal de ECB vanaf 2025, na een overgangsperiode in de tweede helft van 2024, stoppen met het herbeleggen van vervallende activa in haar PEPP-portefeuille.

Toen het einde van de verkrappingscyclus van de Fed en de ECB duidelijk werd in het vierde kwartaal van 2023, daalden de Amerikaanse en Duitse referentie-obligatierentes scherp. Sinds begin 2024 zijn de rentes op Amerikaanse en Duitse obligaties echter weer gestaag gestegen, omdat de markten zich er steeds meer van bewust werden dat de versoepelingscyclus van de kortetermijnrente in 2024 later zou beginnen en beperkter zou zijn dan aanvankelijk werd verwacht (vooral in de VS). Daardoor stegen de Amerikaanse en Duitse tienjaarsrentes tot respectievelijk ongeveer 4,7% en 2,6% in de tweede helft van april 2024, waarbij de Amerikaans-Duitse rentespread sterk toenam tot niveaus die sinds het begin van de pandemie niet meer waren gezien.

Het vrij grote verschil in groei en de toegenomen korte- en langetermijnrenteverschillen tussen de VS en de eurozone leidden tot een aanzienlijke versterking van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro. Op basis van fundamentele langetermijnfactoren verwachten we evenwel dat de Amerikaanse dollar in de loop van 2024 geleidelijk weer zal verzwakken.

Begin mei verlaagde de Tsjechische nationale bank (CNB) haar beleidsrente met nog eens 50 basispunten tot 5,25%. Sinds het begin van het jaar is de Tsjechische kroon in waarde gedaald ten opzichte van de euro. Maar de munt zal later in 2024 waarschijnlijk wat terrein terugwinnen ten opzichte van de euro, mede dankzij de verwachte start van de renteverlagingscyclus van de ECB medio 2024.

Sinds begin 2024 heeft de nationale bank van Hongarije haar beleidsrente (basisrente) vier keer verlaagd, waardoor deze nu 7,75% bedraagt. Er zullen waarschijnlijk nog meer bescheiden renteverlagingen volgen. De wisselkoers van de Hongaarse forint ten opzichte van de euro is in het eerste kwartaal van 2024 gedaald. Door het structurele inflatieverschil met de eurozone zal de forint naar verwachting in waarde blijven dalen in de loop van 2024.

Voor gedetailleerde analyses en gegevens, zie KBC Economics.

Disclaimer:
verwachtingen, prognoses en verklaringen over toekomstige ontwikkelingen zijn gebaseerd op veronderstellingen en inschattingen die gemaakt zijn bij het opmaken van de tekst. Toekomstgerichte verklaringen zijn per definitie onzeker. Diverse factoren kunnen ertoe leiden dat de uiteindelijke resultaten en ontwikkelingen afwijken van de initiële verklaringen. KBC verplicht er zich niet toe om de tekst te updaten bij nieuwe ontwikkelingen.