04.08.2022

Geopolitieke risico’s van vergroening

Marktrapport

Cora Vandamme

Senior Economist, KBC Group

cora.vandamme@kbc.be

Steenkool was één van de belangrijke bouwstenen van de eerste industriële revolutie. Stoommachines danken hun snelle opmars voor een groot deel aan het zwarte goud. Later werden andere fossiele brandstoffen, zoals gas en olie, toegevoegd aan de energiemix die de verdere economische ontwikkeling stuwde.

We zouden het soms vergeten maar eigenlijk zijn hernieuwbare energiebronnen niks nieuws. Van de Oudheid tot het begin van de Industriële Revolutie maakte de mens gebruik van biomassa, zon, wind en menselijke en dierlijke arbeid. De klimaatopwarming dwingt ons nu om afscheid te nemen van fossiele brandstoffen en opnieuw - maar anders - hernieuwbare energiebronnen te gebruiken.

Hernieuwbaar 2.0

De toegenomen omvang van de wereldbevolking en het gemiddelde welvaarstsniveau zorgen er evenwel voor dat de oude manieren om hernieuwbare energiebronnen te gebruiken niet langer volstaan. Onze grote economische machine heeft substantieel meer energie nodig dan de economie in de middeleeuwen. Door technologische vooruitgang is het theoretisch mogelijk geworden om grote hoeveelheden hernieuwbare energie op te wekken. Implementatie is nu het toverwoord.

Kritieke grondstoffen en geopolitieke gevaren

Het breed toepassen van hernieuwbare technologieën brengt enkele belangrijke uitdagingen met zich mee. Een daarvan is het ontginnen van de specifieke grondstoffen die de groene omwenteling mogelijk maken (zie figuur).

Vandaag zijn fossiele brandstoffen een onderwerp van geopolitieke bezorgdheid. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft een grote zwakte van de EU blootgelegd: de economische afhankelijkheid van Russisch gas. In de toekomst zal de aandacht steeds meer verschuiven naar de geopolitiek van kritieke metalen voor de vergroening zoals zeldzame aardmetalen en lithium.

De ontginning van enkele kritieke metalen is momenteel zeer geconcentreerd. Zo produceert China meer dan 90% van alle wereldwijd gebruikte zeldzame aardmetalen en dit terwijl deze materialen op elk continent in de grond zitten. Met de juiste beleidskeuzes zouden de geopolitieke risico’s dus beperkt kunnen worden.

Alle grote overheden, waaronder de VS en de EU, zijn zich bewust van deze problematiek en hebben studiegroepen opgericht die strategieën uitwerken. Het grote probleem is dat er geen afstemming is tussen deze groepen en dat voorgestelde maatregelen elkaar hinderen. Het International Renewable Energy Agency pleit daarom voor meer coördinatie tussen landen. Indien dit niet gebeurt dan riskeren we opnieuw in een situatie te belanden zoals de huidige gascrisis.

Toename vraag naar minerale grondstoffen tegen 2040 (2020 = 1)

_Disclaimer:

_{Dit document is opgesteld door de KBC Economics - Markets desk en is niet opgesteld door de afdeling Research. De desk bestaat uit Mathias Van der Jeugt, Peter Wuyts en Mathias Janssens, analisten bij KBC Bank N.V., die gereguleerd wordt door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze marktadviezen zijn het resultaat van een kwalitatieve analyse, waarin ruimte is voor ervaringen uit het verleden en persoonlijke beoordelingen. De standpunten zijn gebaseerd op de huidige marktomstandigheden en kunnen elk moment veranderen. De meest prominente input komt van publiek beschikbare gegevens, financieel nieuws, economisch en monetair beleid en courante technische analyses. De KBC Economics - Markets desk heeft redelijke inspanningen geleverd om deze informatie te verkrijgen uit bronnen die zij betrouwbaar acht, maar de inhoud van dit document is opgesteld zonder dat er een inhoudelijke analyse is gemaakt van deze bronnen. Er is niet beoordeeld of deze inzichten al dan niet geschikt zijn voor een bepaalde belegger. De meningen zijn onze huidige meningen op de datum die op dit materiaal staat en kunnen tegengesteld zijn aan eerdere aanbevelingen als gevolg van veranderde marktomstandigheden. De auteurs staan niet in voor de nauwkeurigheid, volledigheid of waarde (commerciële of andere) van dit document. Evenmin zijn de auteurs aansprakelijk jegens degenen die dit overzicht ontvangen voor de inhoud ervan of voor enig verlies of schade (hetzij uit onrechtmatige daad (inclusief nalatigheid), contractbreuk, schending van wettelijke of andere verplichtingen ) als gevolg van enig handelen of nalaten op basis van deze inhoud, evenmin voor enige vordering tegen de auteurs met betrekking tot de inhoud van of de informatie in dit document. Eventuele meningen die hierin worden geuit, weerspiegelen het oordeel ten tijde van het opstellen van het overzicht en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Gezien de aard van dit advies (gekoppeld aan valuta en rente) is het advies over het algemeen niet specifiek van aard. Als zodanig is er geen verwijzing naar enig corporate finance contract en als zodanig is er geen 12 maanden overzicht op basis van de verschillende adviezen. Dit document is slechts geldig gedurende een zeer beperkte periode, als gevolg van de snel veranderende marktomstandigheden.}

Geopolitieke risico’s van vergroening

Cora Vandamme

Toename vraag naar minerale grondstoffen tegen 2040 (2020 = 1)

Gerelateerde publicaties

CNB klaar om rentecyclus lager uit te doven

Riksbank stelt lagere rente in het verschiet

De tweede naald in het Fed-kompas

ECB maakt de rekening op