Brexitpaniek? Welke paniek?

We durven niet nagaan hoe dikwijls het hier al over brexitdeadlines ging. In de aanloop naar de Europese top van deze week, ging het niet over weken of dagen, maar uren. Eens te meer echter bleef de verhoopte doorbraak uit. Technici hebben massa’s documenten klaar voor de praktische organisatie op heel wat domeinen in het leven na de echtscheiding. Over tarieven en quota geraken we het waarschijnlijk nog wel eens. Waar we het niet over eens zijn is de grond van deze zaak en een symbooldossier (visserij). Gisteren startte een nieuw opbod aan pessimistische commentaren. Het politiek drama zorgde er voor dat het debat naar het hoogste niveau werd getild. De twee politieke eindverantwoordelijken, premier Johnson en commissievoorzitter Ursula von der Leyen beslisten dat ze ‘de komen de dagen’ (niet uren dus) hun coronabubbel even zullen doorbreken voor bilaterale gesprekken. Meestal is dit soort upgrade een teken dat het dossier rijp is voor beslissing. Dat is nu niet het geval. De onderhandelingen startten op basis van een inventaris van punten waarover de onderhandelaars het niet eens geraken.

In essentie blijft het een debat over hoe de nieuwe verworven Britse soevereiniteit te verzoenen met de toegang tot een vrije handelszone. De EU wil niet dat een ‘freerider’ het fijnmazig regelgevend kader, dat geacht wordt een vertaling te zijn van economische, sociale en andere prioriteiten, ondermijnt. Ook in het debat over wie beslist in geval van eventuele schendingen van het akkoord, loert het probleem van soevereiniteit onvermijdelijk om de hoek. Daarbij komt nog een dispuut over een symbolisch economisch ‘zero-sum game’ (visserij). Het goede nieuws is dat het dossier nu op het niveau is waar moet beslist worden; dat van de politici, niet van de technici. Keerzijde van de medaille is dat politici een achterban hebben (hun partij, in de lidstaten) die hypergevoelig zijn voor dat symbolische aspect. Het binair politiek risico blijft even groot als het ooit is geweest. We hebben dikwijls al onwillekeurig teruggedacht aan ons Brussel-Halle-Vilvoorde.

Als je enkele jaren geleden had voorspeld dat onderhandelingen over brexit drie weken voor de officiële breuklijn ongeveer nergens zouden staan, ging dat gegarandeerd gepaard met extreme volatiliteit. Het pond had er gisteren inderdaad een ietwat volatielere dag opzitten. EUR/GBP sprong 1 big figure op en neer tussen ruwweg 0.9140 en 0.9040. De aankondiging van de onderhandelingen tussen Johnson en von der Leyen was al voldoende om de dagverliezen te beperken. De Britse rentes daalden 4 tot 7 basispunten. Dat was iets meer dan in Europa in de VS, maar de rentes blijven vrij ver verwijderd van de dieptepunten aan het eind van de zomer. Het is zeker niet zo dat de markt nu volop anticipeert op een nieuwe grote stap van de BoE, bijvoorbeeld onder de vorm van een negatieve beleidsrente. We relativeren nog even verder. De Britse beurs FTSE 100 bereikte gisteren het hoogste niveau na de coronaduik in maart! Voor globale markten is brexit vooral een regionale topic, van belang voor het VK en de EU, maar van’ beperkt’ belang daarbuiten. Is de markt er te gerust in of zal ook brexit voor de markten sneller overwaaien dan gedacht zoals bij het Sino-Amerikaans handelsconflict?

Het pond is voorlopig één van de meer gevoelige thermometers voor de brexitkoorts al kon ook hier de paniek groter zijn. We blijven voorzichtig over de Britse munt. Er is nog geen akkoord en zelfs als dat er komt, is een blijvende comeback van de Britse munt niet zo evident. EUR/GBP 0.8865 blijft ook op iets langere termijn een belangrijk ijkpunt.