ReArm Europe Plan onthuld

De Europese Commissie heeft gisteren het ReArm Europe Plan/Readiness 2030 vrijgegeven. KBC Securities Global Equities lijst de belangrijkste elementen van het plan op, met een focus op de financieringsaspecten én de kritieken. De belangrijkste conclusie is dat de investeringscase voor Europese defensieaandelen versterkt werd, terwijl de uitsluiting van niet-EU-leveranciers een aanzienlijk risico oplevert voor Amerikaanse defensiespelers. Die mogen immers niet mee profiteren van de kapitaalinjectie van 800 miljard euro groot, die de komende vier jaar de defensiecapaciteiten van Europa moet versterken.

• De lidstaten worden aangemoedigd om de nationale ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact te activeren. Dit mechanisme maakt een verhoging van de defensie-uitgaven met maximaal 1,5% van het bbp per jaar over vier jaar mogelijk, waardoor mogelijk bijna 650 miljard euro aan extra begrotingsruimte wordt gecreëerd.
• De Europese Commissie wil daarnaast ook 150 miljard euro ophalen via de kapitaalmarkten om langetermijnleningen, om dat geld nadien te verstrekken aan lidstaten voor defensie-investeringen. Om voor deze leningen in aanmerking te komen, moeten de lidstaten ervoor zorgen dat ten minste 65% van hun defensiematerieel afkomstig is uit de EU, Noorwegen of Oekraïne. Defensiebedrijven uit landen als de VS, het VK en Turkije worden grotendeels uitgesloten van deze leningen, tenzij hun landen defensie- en veiligheidsovereenkomsten sluiten met de EU. 
• Het plan ondersteunt het uitbreiden van de reikwijdte van de leningen van de Europese Investeringsbank (EIB) naar defensie- en veiligheidsprojecten, met als doel het mobiliseren van particulier kapitaal en het verminderen van de afhankelijkheid van alleen overheidsinvesteringen.
• Investeringen zullen zich richten op kritieke gebieden zoals lucht- en raketverdedigingssystemen, drones, cyberwarfare-capaciteiten en artillerie. Er zijn aanzienlijke investeringen gepland in geavanceerde technologieën, waaronder kunstmatige intelligentie. 
• De Europese Commissie kan rechtstreeks defensiematerieel aankopen, waardoor processen worden gestroomlijnd en de tijdige beschikbaarheid van de benodigde middelen wordt gegarandeerd.

Volgens KBC Securities is het feit dat de investeringen grotendeels gericht zijn op geavanceerde technologieën de grootste hindernis van het hele plan. Europa is namelijk al tientallen jaren afhankelijk van Amerikaanse technologie, maar net de VS wordt uitgesloten in het plan. Operationeel gezien is het dus nog maar de vraag of al dat nieuwe materiaal zomaar compatibel gaat zijn met Amerikaanse wapensystemen, waar veel EU-landen vandaag op vertrouwen. De nadruk op soevereiniteit zou bedrijven kunnen dwingen om over te stappen van afhankelijkheid van Amerikaanse technologie (bijv. F-35 onderdelen) naar oplossingen van eigen bodem. Een kostbare en riskante overgang.

Critici van het Europese plan wijzen er op een gebrek aan een duidelijke financieringsstrategie. Zo wordt wel het cijfer van 800 miljard euro over vier jaar genoemd, maar zonder de nationale schulden op te laten lopen is het onduidelijk waar dat geld vandaan moeten komen. Sommige landen, zoals Duitsland, alloceerden recent al meer dan 900 miljard dollar aan de investeringsportefeuille en staan mogelijk weigerachtig tegen nog eens een grote uitgavenpost. 

Maar zelfs als het geld effectief op tafel komt te liggen, is het maar de vraag of de huidige industriële capaciteit omvangrijk en modern genoeg zijn om snel en efficiënt de hernieuwede vraag om te zetten in snelle en kwaliteitsvolle productie. Kunnen Europese defensiebedrijven zich wel snel genoeg kunnen opschalen? Over het antwoord is er alvast unanimiteit: noch de productiesnelheid, noch het productievolume, is aanwezig. Zal de beloofde 800 miljard euro daarom wel ingezet kunnen worden binnen de vier jaar?

En dat brengt ons bij jet gefragmenteerde politieke landschap in Europa. Zo verzetten Polen en Nederland zich tegen beperkingen op militaire uitgaven. Ze verkiezen flexibiliteit boven het door Frankrijk gepushte "Koop Europa"-mandaat. 

Ondank de kritieken is het wél zo dat het Re-Arm plan zowel kansen als uitdagingen biedt voor Europese defensiebedrijven, terwijl de uitsluiting van Amerikaanse en Britse defensiebedrijven de investeringscase voor Amerikaanse defensiebedrijven riskeert te veranderen. De markt zien hen momenteel immers nog steeds ziet als gedeeltelijke begunstigden van het ReArm-plan. 

De "Buy European" push, die vereist dat 65% van de pot van 150 miljard euro afkomstig is van Europese, Noorse of Oekraïense bedrijven, is een zegen voor bedrijven zoals het Duitse Rheinmetall, het Franse Dassault en Thyssenkrupp. Volgens Bloomberg zullen zij alleen al aanzienlijk profiteren van de Duitse defensie-uitspatting, en het bredere EU-plan versterkt dit. 

Website Politico berekende de orderstroom naar dergelijke giganten op zo’n 400 miljard, met een marktstijging die wordt geschat op 600 tot 800 miljard euro, wat via het opschalen van productie zeer positief moet zijn voor de winstontwikkeling. Even zo goed ondersteunt de focus op innovatie en geavanceerde technologieën de groeivooruitzichten voor Europese bedrijven die gespecialiseerd zijn in AI, cyberbeveiliging en dronetechnologie een solide en structurele onderbouw hebben.

Critici zien het Re-Arm plan als een mix van ambitieuze “overreach”, met protectionistische invalshoek, die de economische stabiliteit en de cohesie van de NAVO in gevaar kunnen brengen. Nog los van het feit of de volledige 800 miljard geïnvesteerd kan worden, is het voor Europese defensiebedrijven enerzijds een kans om een tot nu toe gesloten markt te domineren, maar enkel als ze structurele zwakheden en politieke tegenwind kunnen overwinnen.