Nikkelmijnwerkers gooien de handdoek in de ring

Het aantal nikkelmijnbouwers dat de handdoek in de ring gooit, groeit gestaag. ‘s Werelds grootste beursgenoteerde mijnbouwconcern BHP was één van de laatste slachtoffers van de ineenstorting van de nikkelprijs. En de lijst wordt nog langer. Glencore besloot in februari zijn Koniambo nikkelmijn te sluiten, Panoramic Resources werd van de ASX gehaald omdat het geen financiering kon vinden voor zijn nikkelactiviteiten en IGO besloot een nieuw nikkelproject in Australië voor onbepaalde tijd uit te stellen.

Ondanks het feit dat de nikkelprijs het dieptepunt lijkt te bereiken, moeten beleggers niet hopen op een snel herstel. Nikkel is met Indonesië een snelgroeiende en relatief prijsongevoelige producent die gesteund wordt door miljardeninvesteringen uit China. 

De onophoudelijke capaciteitsgroei van het land zal de nikkelproductie dit jaar naar 2,2 miljoen ton stuwen, goed voor 65% van het wereldwijde aanbod. Dit komt overeen met een productiestijging van meer dan 300% ten opzichte van 2020, waardoor het aanbod vele malen sneller stijgt dan de vraag. Tegen deze prijzen lijkt het onwaarschijnlijk dat zelfs de Indonesische mijnen winstgevend zullen zijn, maar dat zal de Indonesische en Chinese regeringen er waarschijnlijk niet van weerhouden om de capaciteit verder uit te breiden.

Deze specifieke toeleveringsketen van batterijmetalen wordt snel steeds meer geconcentreerd op Indonesië en de Chinese bedrijven die grote delen van de nikkelsector in Indonesië controleren. De Verenigde Staten en de Europese Unie hebben zich terughoudend opgesteld ten opzichte van Indonesië vanwege de dominante Chinese aanwezigheid en de zware ecologische voetafdruk van de nikkelsector.

Indonesische mijnbouwers hebben een concurrentievoordeel ten opzichte van Westerse mijnbouwers in termen van productiekosten dankzij overvloedige en gemakkelijk te ontginnen nikkelreserves, ondersteunend overheidsbeleid, lage arbeids- en energiekosten en buitenlandse investeringen. Hierdoor kunnen ze nikkel delven en raffineren tegen veel lagere kosten, waardoor ze zelfs bij deze bodemprijzen operationeel kunnen blijven en uiteindelijk producenten uit andere regio's uit de markt kunnen drukken. Zonder interventie creëert dit een watervaleffect omdat het de dominantie van Indonesië in de nikkelproductie alleen maar vergroot.

Het huidige overaanbod van nikkel is voornamelijk te wijten aan een aanzienlijke stijging van de productie, met name uit Indonesië, 's werelds grootste producent met een ruime marge. Indonesië heeft zijn productie drastisch verhoogd door te investeren in nieuwe mijnen en smelterijen, grotendeels gericht op het bevoorraden van de batterijmarkt voor elektrische voertuigen. Deze productiestijging heeft geleid tot een overschot aan nikkel op de wereldmarkt.

Tegelijkertijd heeft de vraag naar nikkel niet aan de hoge verwachtingen voldaan. Dit is deels te wijten aan de vooruitgang in de batterijtechnologie, met inbegrip van de toegenomen efficiëntie van recycling, waardoor meer nikkel kan worden hergebruikt uit oude batterijen. CATL, 's werelds grootste batterijfabrikant, beweert 99,6% nikkel uit oude batterijen te kunnen terugwinnen. Daarnaast zijn sommige bedrijven op zoek naar efficiëntere en goedkopere nikkelvrije batterijen, waardoor de toekomstige vraag naar nieuw nikkel verder afneemt.

Economische vertragingen, vooral in China, 's werelds grootste verbruiker van metalen, hebben de vraag naar nikkel verder doen afnemen, waardoor het onevenwicht tussen vraag en aanbod nog groter is geworden. Deze gecombineerde factoren - stijgende productie en trager dan verwachte groei van de vraag - hebben geleid tot een aanzienlijk nikkeloveraanbod.