Vrijgave van strategische oliereserves
De olieprijzen daalden opnieuw nadat ze in oktober het hoogste niveau in drie jaar bereikten. Samen met de verdere verspreiding van Covid-19 en de verstrakking van de gezondheidsmaatregelen in delen van Europa, kwam de prijsdaling op het conto van een door de VS gecoördineerde, (gedeeltelijke) vrijgave van de Strategic Petroleum Reserves (SPR). In een poging om de brandstofprijzen te beteugelen, zal de VS 50 miljoen vaten ruwe olie uit haar strategische reserves vrijgeven. China, India, Japan en Zuid-Korea zullen normaal aansluiten bij deze interventie, zij het met een aanzienlijk kleinere omvang van vrijgaven.
We denken dat een gecoördineerde vrijmaking van de SPR slechts een beperkte impact op de olieprijzen zal hebben. President Biden’s hoop dat de huidige vrijgave "een verschil zou moeten maken" is waarschijnlijk ijdel. De laatste gecoördineerde vrijgave van de strategische petroleumreserves in 2011 (ten belope van 60 miljoen vaten als reactie op de verstoring van de bevoorrading in Libië) resulteerde niet in een substantieel of blijvend effect op de olieprijzen. De vrijgave van de SPR is geen duurzame voorzieningsbron en maakt slechts een fractie van de mondiale olievoorraden uit, vergelijkbaar met de situatie nu.
De Amerikaanse regering schept nu wel een precedent door gebruik te maken van de SPR zonder aanwijsbare aanbodverstoringen (wat indruist tegen het oorspronkelijke doel van de SPR). Het vrijmaken van de SPR moet dan ook eerder worden gezien als een reactie op de toegenomen binnenlandse politieke druk om "iets te doen" te midden van de sterke inflatiedruk in de Amerikaanse economie, eerder dan als een reactie op een grote aanbodschaarste op de oliemarkt.
Paradoxaal genoeg kan de vrijmaking van de SPR (indirect) resulteren in hogere olieprijzen tijdens de wintermaanden. De OPEC+ alliantie zal op 2 december bijeenkomen en de actie van de VS kan aanleiding geven tot een nog voorzichtiger productiebeleid. In combinatie met de impact van toenemende Covid-onzekerheid op de vraagkant van de vergelijking, zet dit de deur open voor een lager tempo van de productienormalisatie (nu aan een maandelijks tempo van 400.000 vaten per dag). Zelfs een volledige pauze in de lopende afbouw van de productiebeperkingen behoort tot de opties. Per saldo kan dit het totale effect van de door de VS en zijn bondgenoten aangekondigde vrijgave van de strategische olievoorraden meer dan teniet doen.
De SPR-vrijgave wijzigt onze olievoorspellingen niet (>$80/vat tijdens de wintermaanden). De risico's op korte termijn zijn in evenwicht: een sterkere vervanging van gas door olie (in het geval van een koudere winter) is het belangrijkste opwaartse risico, terwijl de ontwikkeling van de pandemie (en nieuwe mobiliteitsbeperkingen) een belangrijk neerwaarts risico voor onze vooruitzichten inhoudt. In dat opzicht daalt de prijs van een vat Brent ruwe olie vandaag van $82 tot $78 na berichten van een nieuwe, agressieve Covid-mutant in Zuid-Afrika.