Zloty profiteert niet van fiscale stimulus
Veel landen/regio’s vragen zich af hoe een dreigende groeivertraging het hoofd te bieden. De meeste centrale bankiers geven aan dat hun instrumentarium nog niet is uitgeput. Ze kunnen het beleid nog steeds versoepelen indien nodig. Vraag is of dit realistisch is in regio’s zoals de E(M)U of Japan waar men al een hele tijd vecht tegen de neveneffecten van de extreem lage rentes. Een nieuwe ronde stimulering van de economie moet dan ook waarschijnlijk uit fiscale hoek komen. Dat is echter niet evident. Sommige landen willen wel (Italië) maar hebben de budgettaire ruimte niet. Andere zouden het kunnen maar geven de voorkeur aan fiscale orthodoxie (Duitsland). Voor de VS kan je dan weer de vraag stellen of de fiscale stimulus vorig jaar vanuit economisch en budgettair perspectief wel nodig/wenselijk was. Alle vergelijkingen lopen mank, maar Polen bevindt zich in een ietwat gelijkaardig situatie zoals de VS.
Volgens de recentste schatting van de Europese Commissie groeide de Poolse economie 5.1% in 2018. Voor dit en volgende jaar wordt een groeivertraging verwacht. KBC rekent op een groeivertraging tot 3.3% dit jaar en 3.2% volgend jaar. De Poolse centrale bank (NBP) brengt volgende week een update van haar verwachtingen. Hoe dan ook, voor regering van de PiS-partij (Recht en Rechtvaardigheid) is dit voldoende om het fiscaal arsenaal opnieuw te openen. Het feit dat de partij haar populariteit ziet afbrokkelen met Europese verkiezingen (mei) en parlementsverkiezingen (najaar) in het vooruitzicht, speelt zeker mee. Dit weekend kondigde premier Morawiecki een uitgebreid fiscaal pakket van PLN 40 mld aan. Het plan voorziet een verhoging van de pensioenen, subsidies voor gezinnen, een belastingvermindering voor jonge werknemers en bijkomende investeringen in infrastructuur.
De marktreactie op de aangekondigde maatregelen was verdeeld. Vooral de lange rente steeg aanzienlijk. De rentestijging op de kortere looptijden bleef beperkt en ook de Poolse zloty kon niet of nauwelijks profiteren. De economische theorie suggereert nochtans dat een forse fiscale versoepeling ‘ceteris paribus’ wat tegengewicht mag krijgen van een minder gul monetair beleid. Dat geldt echter niet in Polen.
Ondanks de sterke groei en aanzienlijke loonstijgingen (orde van grootte van 7.5%) bleef de Poolse inflatie in 2018 vlot beneden de 2.5% doelstelling van de Poolse centrale Bank (0.9% j/j in januari). De lagere olieprijs en een aantal technische factoren speelden hier mee. De NBP is altijd al afkerig geweest van acties die de groei ‘onnodig’ kunnen afremmen. De lage inflatie geeft de NBP het perfecte ‘excuus’ om de beleidsrente (1.5%) laag te houden. Op de beleidsvergadering van begin februari gaf de Poolse centrale bank dan ook aan dat de kans op een renteverhoging verder afnam (2020 of later?). In een context van globale groeivertraging en relatief lage inflatie vroegen sommige investeerders zich recent af of de NBP het debat over een renteverlaging niet zou heropenen! Dat lijkt gezien het nieuwe fiscale pakket niet langer aan de orde. De (wissel)markt concludeert waarschijnlijk terecht dat rentesteun voor de Poolse zloty nog steeds iets heeft van ‘wachten op Godot’. In een context van algemene groei-onzekerheid blijft het onwaarschijnlijk dat de NBP het voortouw neemt om de rente te verhogen. We anticiperen voorlopig niet op een snel herstel van de zloty.
Figuur - EUR/PLN: zloty heeft nog steeds geen uitzicht op rentesteun ondanks uitgebreid fiscaal pakket
