Graanprijs 60% lager sinds mei 2022
Uit het departement: “Het Russisch graan heeft de orkaan doorstaan”
Op de grondstoffenmarkten blijven de bewegingen interessant. Zo blijft de tarweprijs in een duidelijk dalende trend gevangen, wat de prijs drukte tot minder dan 5,9 dollar per bushel. Dat niveau zagen we niet meer sinds november 2020, het moment waarop een hoog aanbod hand in hand ging met een voorspelde vraagdaling. Vandaag is die situatie niet helemaal anders, ondanks de geopolitieke realiteit wel van een ander kaliber is. De wereldproductie van granen zal naar verwachting 2,29 miljard ton bedragen, zo’n 1,4% meer op jaarbasis en slechts 1 miljoen ton minder dan de recordoogst in 2021/2022.
Het Russisch graan heeft de orkaan doorstaan
Rusland liet weten dat het de graanzendingen zal verhogen omdat gunstig weer de productie, onder meer in Siberië, stevig heeft aangewakkerd. Het land zou dit verkoopseizoen daarom 85 miljoen ton tarwe produceren, waarvan 48 miljoen ton bestemd voor de export. Vorige week publiceerde de Europese Commissie nog een heel mooi overzicht van de graanmarkt en daarin werd deze evolutie bevestigd.
2023 wordt net geen historisch recordjaar
De wereldproductie van granen zal naar verwachting 2,29 miljard ton bedragen, zo’n 1,4% meer op jaarbasis en slechts 1 miljoen ton minder dan de recordoogst in 2021/2022.
De wereldproductie van tarwe zou echter 2,4% kunnen dalen op jaarbasis tot 784,1 miljoen ton. Dat komt vooral door basiseffecten na een spectaculair 2022 waarin er een historische hoge 803,3 miljoen ton werd geproduceerd. Indien de voorspellingen voor 2023 uitkomen, dan wordt er dit jaar de 2de grootste hoeveelheid tarwe ooit geoogst.
Wel zijn er toenemende zorgen over de kwaliteit in veel regio's, onder meer in Europa waar de opbrengstvooruitzichten verslechterden door zware regens in noordelijke en centrale gebieden. De droogte in het westen van Canada leidde daar tot ongewoon slechte oogstcijfers, want de oogstprognose werd met 2,5 miljoen verlaagd naar 31,5 miljoen ton, dik 6,9 % minder dan een jaar eerder. Ook hier speelt het klimaat dus een rol.
Stijgend verbruik, minder voorraden
Het verbruik van granen in het algemeen zal naar verwachting met 1,8% toenemen om een nieuwe piek te bereiken van 2,31 miljard ton, inclusief 763,3 miljoen ton bestemd voor voedselverbruik, 1,04 miljard ton voor voedering en 369,9 miljoen ton voor industrieel gebruik. Maar de consumptieverwachtingen werden met 3,4 miljoen ton neerwaarts bijgesteld tot 796,1 miljoen ton door een lager gebruik van diervoeder en restproducten in Europa en een lager gebruik van zaaizaad, voedsel en industrieel gebruik door China.
Voor wat tarwe betreft, wordt nu geschat dat het verbruik in 2023 een recordhoogte bereiken van 804,7 miljoen ton, zowat 1,2% hoger op jaarbasis. De voorraden zullen daardoor het laagste peil in vijf jaar bereiken, met name 260,9 miljoen ton. Daarvan wordt 531,% van het wereldtotaal toegeschreven aan China. De voorraden van de 8 grootste exporteurs lijkt in dat verband af te steven op het laagste niveau in 16 jaar.
Krimpende wereldhandel, met Rusland op kop
De wereldhandel zal naar verwachting met 4,5% op jaarbasis krimpen tot 197,2 miljoen ton in 2023/24. Dat is voornamelijk het gevolg van een verminderde invoer door Europa uit Oekraïne en door importdalingen in Turkije en Saoedi-Arabië. Ondanks hogere vrachttarieven in het Zwarte Zeegebied bleef de Russische uitvoer zeer sterk stijgen aan het begin van 2023/2024, dankzij een ruime beschikbaarheid van capaciteit en de koerszwakte van de Russische roebel. Rusland zal daardoor hoogstwaarschijnlijk de grootste exporteur ter wereld blijven met 46,5 miljoen ton, een zucht onder de 46,6 miljoen ton die vorig jaar werd geproduceerd.
En wat met de prijs van brood (en croissants)?
Vraag is nu of de gedaalde graanprijzen zich zullen vertalen in goedkopere producten bij de bakker. Net zoals het duurdere graan geleid heeft tot duurdere pistolets en croissants, zou de omgekeerde beweging evenzeer moeten geleden. Echter, zoals de “ijzeren wet van het frietkot” al heeft aangetoond, zijn de prijzen wat men noemt “neerwaarts rigide”. Ze dalen dus amper tot nooit.
Vandaag wordt er onder meer op gewezen dat andere kosten stegen en dat niet enkel de graanprijs richtinggevend is. Dat klopt, aangezien croissants meer boter dan graan bevatten, terwijl de grondstoffen vervoerd moeten worden en de ovens opgestookt. Tel daarbij de eventuele impact van hogere huurprijzen en hogere lonen, terwijl ook de vrije markt zijn rol speelt.
Maar de boter- en gasprijzen daalden de voorbije twee jaar een heel pak, zodat we de hoop op minder dure croissants levend mogen houden, al was het maar bij wijze van troost. Wat dat betreft geven we meteen mee dat de koffieprijs ondertussen ook een pak onder zijn recent piekprijs noteert. Maar of het dagelijkse kopje koffie bij uw favoriete barista daarmee goedkoper wordt, is evenzeer de vraag!
